De uitreiking van de Prijs voor de Democratie en de Prijs Jaap Kruithof tijdens de Gentse Feesten is vaste – jaarlijkse –kost op 21 juli, nationale feestdag. Een druilregen kon de ‘verenigde democraten’ ook dit jaar niet tegenhouden om Bij Sint-Jacobs hulde te brengen aan de voorvechters voor democratie. Na een muzikale intro door Aranis lichtte juryvoorzitter Eric Goeman de motivatie van de jury toe.
De 400 miljoen vrouwen van International Domestic Workers’ Federation (IDWF)
Maakt de jury van de Prijzen het definitief goed met de vrouwen door de Prijs Jaap Kruithof dit jaar toe te kennen aan het wereldvakverbond van huishoudpersoneel, het International Domestic Workers’ Federation (IDWF)? IDWF is de eerste en enige vakbond volledig in handen van vrouwen en vertegenwoordigt in één klap 400 miljoen huishoudelijk werkers, voor 90% vrouwen.
De jury wil met de prijs, gesymboliseerd door een ‘wisselbeeld’, ditmaal van beeldhouwer Frans Wuytack, de nieuwe vakbond een steuntje in de rug geven en de aandacht van een groter publiek vestigen op de schrijnende arbeids- en levensomstandigheden waarin honderden miljoen huishoudwerkers op dit ogenblik leven en werken. Het slagen van deze syndicale organisatie is een noodzakelijke stap om het dagelijks leven van honderden miljoenen huishoudwerkers – vooral vrouwen – te verbeteren en om een einde te maken aan de brutaalste vormen van uitbuiting.
In de jaren ’70 voerde de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) voor het eerst een debat over huishoudelijk werk. Toen raakten werknemers, werkgevers en overheid het niet eens over de arbeidsnormen. In 2008 nam de ILO de beslissing om toch normen op te leggen. In 2011 werd Conventie 189, de Convention for decent work for domestic workers, door de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) goedgekeurd.
Een grote stap in de goede richting, dacht men. Het zag ernaar uit dat er eindelijk betere werkomstandigheden zouden komen voor huishoudwerksters. Zo moest er vanaf dan een formeel contract worden opgemaakt tussen de werkgever en werknemer, verwierven huishoudsters recht op sociale bescherming, weekendrust, en een werkdag van acht uur. Maar twee jaar later is het akkoord nog maar in een beperkt aantal landen geratificeerd…..en nog steeds niet in België!
Huishoudelijk personeel is een onzichtbare groep die gemakkelijk over het hoofd gezien wordt. Ze hebben geen stem om zich te laten horen. Het is gemakkelijk om te doen alsof deze mensen niet bestaan.
Op 28 oktober 2013 is de eerste wereldvakbond van huishoudpersoneel, het International Domestic Workers’ Federation (IDWF) opgericht. Het oprichtingscongres in november 2013 ging door in Montevideo in Uruguay, het eerste land trouwens die de conventie 189 geratificeerd heeft.
Het IDWF staat voor enorme uitdagingen. Van de 53 miljoen personen werkzaam in de huishoudsector moet het overgrote deel nog georganiseerd worden. De ratificering in zoveel mogelijk landen van conventie 189 van de Internationale Arbeidsorganisatie die de rechten van huishoudpersoneel regelt staat hoog op de agenda. Maar ook de strijd tegen mensenhandel en kinderarbeid is prioritair.
Deze wereldvakbond was sinds 2005 in opbouw. Eerst werd een informeel netwerk van huishoudpersoneel gevormd, het International Domestic Workers’ Network (IDWN) dat de drijvende kracht was achter de goedkeuring van Conventie 189 op de Internationale Arbeidsconferentie in 2011. Op het voorbije congres van IDWN werd het netwerk omgevormd tot een internationale vakbondsfederatie, het International Domestic Workers’ Federation (IDWF). Ondanks het feit dat IDWF pas in november 2014 haar eerste verjaardag viert, zijn er ondertussen al 47 organisaties uit 40 landen uit alle hoeken van de wereld aangesloten. Ook de Indiase Nationale Beweging voor Huispersoneel (National Domestic Workers Movement – NDWM) van onder andere zuster Jeanne Devos, waarover we op 3 mei 2011 op Gentblogt berichtten heeft zich ondertussen ook omgevormd tot een vakbond en zich aangesloten bij IDWF.
Er is een democratisch verkozen leiding met vertegenwoordigsters uit alle continenten. 187 hoofdzakelijk vrouwelijke vertegenwoordigsters uit 55 landen waren bij deze historische gebeurtenis aanwezig. In een sector met weinig syndicale traditie moet de nieuwe wereldfederatie zijn democratisch karakter uitbreiden en consolideren. De regionale werkingen moeten worden uitgebreid en er moet bovendien gewerkt worden aan allianties met de traditionele vakbonden.
Pia Stalpaert, voorzitter ACV Voeding & Diensten, nam namens IDWF de prijs in ontvangst uit handen van Paul Pataer namens de vorige laureaat 2013 Beweging Recht op Wonen (BROW). Ook vandaag komen dromen nog uit, aldus Pia Stalpaert. De oprichting en het ontstaan van deze nieuwe wereldvakbond is eigenlijk een fantastisch mooi verhaal. In onze hedendaagse wereld is het mogelijk geweest om een verdrukte groep op enkele jaren tijd te laten uitgroeien tot de meest besproken groep uit de internationale wereld van arbeid en arbeidsrelaties. Huishoudsters die tot voor kort niet eens erkend werden, als volwaardige werknemers, die in heel wat landen zelfs niet mogen toetreden tot een vakbond, die uitgesloten worden van alle sociale rechten, zijn er in geslaagd om een eigen vakbond op te richten. Stel je voor: een wereldvakbond van huishoudsters.
Tijdens het oprichtingscongres in november 2013 in Uruguay heeft IDWF een ambitieus vijfjaren uitgewerkt met twee grote componenten. Vooreerst wil IDWF de huisarbeidsters aanmoedigen en versterken om zich te organiseren in vakbonden of in andere organisaties om hun belangen beter te verdedigen. Daarnaast wil de nieuwe wereldvakbond campagne voeren zodat alle landen de conventie voor waardig werk voor huisarbeidsters, die in juni 2011 door de internationale arbeidsorganisatie werd aangenomen, ratificeert en omzet in eigen nationale wetgeving.
Zodat alle huisarbeidsters waar ook ter wereld dezelfde rechten hebben en gerespecteerd en aanzien worden als volwaardige werknemers en niet meer aanzien worden als hulpje of meid. Maar dat zij als werknemers worden aanzien met een eigen statuut, met eigen conventies en volledige toegang tot de sociale zekerheid met inbegrip van moederschapsbescherming en een evenwichtige balans tussen arbeid en gezin.
En België?
In België kon men onder andere via het systeem van de dienstencheques voor heel wat huishoudsters een degelijk loon en een goed sociaal statuut afdwingen. Maar ook in België gebeurt nog heel wat huishoudelijk werk door werknemers zonder papieren.
Pia Stalpaert deed een oproep naar alle volgende regeringen In België om de conventie voor huisarbeid eindelijk (en allemaal) te ratificeren. Die afspraak was trouwens opgenomen in het zogenaamde Vlinderakkoord. Een ratificatie door België is niet alleen belangrijk voor de huisarbeidsters in eigen land, maar is een bijzonder belangrijk signaal naar de Europese Unie, om sociale dumping en de commercie van huishoudsters binnen Europa aan banden te leggen.
De toekenning van de Jaap Kruithof prijs is voor alle organisaties die zich verenigd hebben in de International Domestic Workers Federation een enorme vorm van waardering en erkenning. Het is een stimulans om verder aan de weg te timmeren. Vol trots aanvaardde Pia Stalpaert namens de krachtige vrouwen aan het hoofd van IDWF de Prijs Jaap Kruithof 2014.
Dit artikel werd eerst gepubliceerd op Gentblogt op 23.07.2014
Geen opmerkingen:
Een reactie posten