Het sociaal-liberalisme komt net op tijd - Geert Lambert

De Tijd geeft met haar Verkiezingsestafette 2009 politici een vrije tribune op een uitdagende vraag van een concurrerend politicus. Dit wierp de voorzitter van CD&V, Marianne Thyssen, Geert Lambert, voorzitter van de Sociaal-Liberale Partij (SLP) voor de voeten: 'Meneer Lambert, Het ongelimiteerde neoliberalisme ligt aan de basis van de huidige wereldcrisis. Uitgerekend op dat moment richt u in Vlaanderen een derde liberale partij op. Is dat geen bijzonder slechte timing?'
En dit was de repliek van Geert Lambert in De Tijd van 03.06.2009


De timing is perfect, het sociaal-liberalisme komt net op tijd

De oprichting van SLP (Sociaal-Liberale Partij) was puur toeval, maar de timing kon niet beter: het sociaal-liberalisme is een antwoord op het ongebreidelde neoliberalisme. Het gaat ervan uit dat de overheid een rol te spelen heeft, om een kader te scheppen waarbinnen individuen en bedrijven zich vrij kunnen bewegen, en om gelijke kansen te waarborgen. We willen de individuele vrijheid waarborgen, maar vragen tegelijkertijd dat iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt. We vragen inzet, maar willen die inzet ook belonen.

Toen tien jaar geleden de dioxinecrisis uitbrak, hebben we in België een strikt kader gecreëerd om de voedselketen veilig te houden, met bijbehorende controles door het Federaal Voedselagentschap. Niemand haalde het in zijn hoofd om de overheid zelf koeien en kippen te laten kweken. De financiële crisis vraagt hetzelfde antwoord: een kader dat gevaarlijke excessen moet voorkomen en controle door een onafhankelijk orgaan. Maar net zoals de overheid niet moet gaan boeren, moet ze ook niet gaan bankieren.

Dat is een typisch sociaal-liberaal antwoord, omdat het de taak van de overheid heel strikt omschrijft: ze heeft een belangrijke rol te spelen, maar moet voldoende ruimte laten voor privé-initiatief. Dat de jongste maanden zowat iedereen, van volbloed socialisten tot libertaire liberalen, naar die lijn is opgeschoven doet niets af van het feit dat dit in beginsel een puur sociaal-liberale oplossing is.

SCHULDIG VERZUIM

Ik wil er wel op wijzen dat de Belgische regering er, na een half jaar financiële crisis in België, nog niet in geslaagd is een begin van antwoord te formuleren op de vraag naar een beter regelgevend kader. Het blijft tot nu toe bij brandjes blussen, en niet altijd op een even efficiënte manier. Mevrouw Thyssen kan nu nog wel opgelucht het liberalisme met de vinger wijzen voor de finan-ciële crisis, maar als die te lang aansleept en geen adequaat antwoord krijgt, weegt de verantwoordelijkheid van de christendemocratie steeds zwaarder. Niets doen is vandaag - in tijden van financiële, economische en institutionele crisis - haast misdadig, maar toch vertikt de premier van dit land het om een beleid uit te tekenen.

Sommigen vergeten het in deze campagne-periode liever, maar ons land is - naast de finan-ciële en economische crisis - ook door een institutionele crisis getroffen. Van een slechte timing gesproken. Ik begin mij stilaan af te vragen of premier Van Rompuy nog van plan is om die crisis op te lossen.

VERSCHIL

Het verschil tussen een neoliberaal en een sociaal-liberaal is dat die laatste het wel een probleem vindt als een land te lang zonder werkende regering zit. Er ligt immers werk op de plank: het begrotingstekort binnen de perken houden en een plan uitwerken om de staatsschuld weg te werken. De sociale zekerheid hervormen om die betaalbaar te houden. Het pensioenstelsel op een andere leest schoeien om de vergrijzing - die in de loop van de volgende legislatuur zal toeslaan, ik herinner er maar even aan - zonder al te veel kleerscheuren door te komen. De arbeidsmarkt, in samenwerking met de gewesten, een stuk flexibeler maken om beter in te spelen op de nieuwe noden van onze bedrijven. Een asiel- en migratiebeleid ontwikkelen dat arbeidsmigratie binnen een strikt kader opnieuw mogelijk maakt.

Daarenboven moet er in België een sterker orgaan komen dat de vrije concurrentie waarborgt. De Raad voor de Mededinging moet onafhankelijker worden en zijn middelen moeten worden verhoogd. Zo niet dreigt de hebzucht die de financiële sector in de afgrond stortte ook de energiesector in zijn greep te krijgen en ons land, onze gezinnen en onze bedrijven op te zadelen met een veel te hoge elektriciteitsfactuur.

HEILIGE HUISJES

Dat alles moet op een pragmatische, niet-dogmatische manier aangepakt worden. Nog zo'n kenmerk van het sociaal-liberalisme. De heilige huisjes van vakbonden, werkgeversorganisaties en mutualiteiten moeten tegen de grond: ze zijn zonevreemd, omdat ze op het terrein van de overheid staan en een sterk beleid, dat nodig is om echte hervormingen door te voeren, in de weg staan.

Dat mevrouw Thyssen zich niet schaamt voor de knoeiboel die haar partij de voorbije twee jaar aangericht heeft, is haar zaak. Maar dat ze alle liberale stromingen, van libertarisme en neoliberalisme tot sociaal-liberalisme in één zak steekt en belaadt met alle zonden van Israël, is een te doorzichtige poging om de aandacht van de eigen verpletterende verantwoordelijkheid af te wenden.

VERMOLMD

Was het een slecht moment om in Vlaanderen een sociaal-liberale partij op te richten naar het voorbeeld van D66 in Nederland en de Radikale Venstre in Denemarken? Neen. Vlaanderen heeft een sociaal-liberale partij nodig. Omdat de klassieke partijen gevangenzitten in hun eigen vermolmde ideologieën en er niet meer in slagen om antwoorden te formuleren op de problemen die in sneltreinvaart op ons afkomen. We moeten in Vlaanderen dus durven te veranderen. Nu zeker.

www.geertlambert.be
www.s-lp.be


Verkiezingsdashboard van De Tijd