zondag 27 april 2008

Een theorie van rechtvaardigheid - John Rawls

Een gezelschapsspelletje van bloggers. Neem het boek waar je nu mee bezig bent, ga naar pagina 123 en deel de zinnen 6, 7 en 8 met het wereldwijde web. Omdat Eva uit het Aertsparadijs dat zo vriendelijk vraagt, kan deze Adam niet weigeren. En ik geef de appel (stokje in Blogo-taal) meteen door aan de nieuwbakken VlaamsProgressieven senator Geert Lambert en Vlaams volksvertegenwoordiger Bart Caron. Benieuwd wat zo'n mensen (nog) lezen.

Ik ben niet zo'n dikke-boeken-wurm, maar ik heb het toch gepresteerd om dit kalenderjaar al twee kanjers grondig - en tot mijn voldoening - uit te lezen. 'Shockdoctrine' van Naomi Klein, mij aangeraden door P. en cadeau gekregen van het Thuisfront. 'De weg naar Mekka' van Jan Leyers, gekregen van de huisvrienden. 'Een theorie van rechtvaardigheid' van de filosoof John Rawls, ditmaal zelf gekocht, is nummer 3 in de reeks van serieuze boeken van 2008.

"Een theorie van rechtvaardigheid van John Rawls is misschien wel het meest invloedrijke werk op het gebied van moraalfilosofie en politieke filosofie uit de twintigste eeuw. Dit boek heeft niet alleen op filosofen en andere academici een onuitwisbare indruk gemaakt, maar ook buiten de universiteit op politieke essayisten, juristen, politici en mensen uit de burgerrechtenbeweging." aldus Lemniscaat, de uitgever van de recente Nederlandse vertaling.

Rawls probeert een rechtvaardigheidstheorie te formuleren waar volkomen vrije en redelijke personen mee zouden instemmen. Als mensen hun eigen plek in de samenleving, hun klasse, ras of geslacht niet zouden kennen, noch hun vermogens of intelligentie, hoe zouden zij dan de samenleving inrichten? Uit deze gedachte leidt Rawls fundamentele principes van rechtvaardigheid af voor de verdeling van vrijheden en van sociale en economische goederen, principes die uiteindelijk onze hedendaagse samenleving zouden moeten reguleren.

"Een theorie van rechtvaardigheid" is het hoofdwerk van Rawls. Het boek werd in 24 talen vertaald .... en kost bijna € 60 in de Fnac. En hier krijg je drie zinnen (6, 7 en 8) van pagina 123 zomaar cadeau:

"Dit voorbeeld illustreert de twee typerende kenmerken van volkomen procedurele rechtvaardigheid. Ten eerste is er een onafhankelijk criterium voor wat een billijke opdeling is, een criterium dat los van en voorafgaand aan de te volgen procedure wordt gedefinieerd. En ten tweede is het mogelijk zich een procedure voor te stellen die zeker de gewenste uitkomst zal opleveren"

Een theorie van rechtvaardigheid / John Rawls

2 opmerkingen:

Anoniem zei

Het is een kanjer van een boek. Rawls probeert zijn rechtsvaardigheidstheorie wetenschappelijk - en dus ook procedureel - te onderbouwen. Dat doet hij met verve, maar het verraadt toch dat de theorie hier en daar louter theoretisch blijft. Dat is niet erg, vind ik, maar nogal wat mensen storen zich daar aan.
Zijn uitgangspunt is inderdaad theoretisch, maar uitermate interessant: bedenk dat x aantal mensen niet weten wat het leven hen zou kunnen brengen, en dat ze evenmin iets weten over hun afkomst, je zet ze bij elkaar en je vraagt ze principes en regels af te spreken over de verdeling van eigendom, inkomen enz.. Dan zouden allen kiezen voor een verdeling die ieder van hen het meeste opbrengt. Ze zouden risico's schuwen en derhalve rechtvaardige principes afspreken. Als mensen dat in een virtuele situatie zouden doen - Rawls noemt dat de sluier van onwetendheid - zou dat dan de meest rechtvaardige verdeling opleveren? Ja. Rawls stelt dus niet meer of niet min dat rechtvaardigheid eigenlijk niet gebaseerd is op mededogen, begrip of liefde, maar welbegrepen eigenbelang. Interessant toch?
Beste Frank, ik heb me door dat lijvige boek gewerkt en lees er elke vakantie opnieuw enkele hoofdstukken uit. Ik houd de theorie vast en denk er op door.

Maar misschien wil je lever weten wat ik momenteel zo allemaal lees? Ik lees 'De Staat van Verschil' van P.H.A. Frissen. Deze Nederlander bestrijdt de 'gelijkheid' zonder in onrechtvaardigheid te vervallen. Buitengewoon boeiend boek, al moet je niet met alles eens zijn. En tegelijk lees ik verder aan 'Het Land van Aankomst' van Paul Scheffer, over migratie. Schitterende analyses die voor progressieven ook ontnuchterend zijn. En tenslotte lees ik momenteel ook "Het Cultuurbeleid in Nederland". Allemaal door elkaar? Jazeker, ik doe niets lever. In ieder geval veel liever dan naar de buis zitten gapen. En ondertussen draai ik de muziek van de Vredesconcerten van Passendale.

Frank Bombeke zei

Met zo'n reacties kunnen we echt wel verder. Ferm bedankt. Door één of ander "technisch falen" kwam deze commentaar via mijn gewone e-box binnen en heb ik hem nadien in dit commentaarveld gepost.

En lieve kijkbuiskinderen in Nederland en Vlaanderen, het internet-adres van Vlaams volksvertegenwoordiger Bart Caron is www.bartcaron.be Lezenswaard!