Jeugd voor 1 euro naar het museum

Vanaf 1 juli 2008 bezoeken álle kinderen en jongeren onder de 26 jaar de Vlaamse musea voor 1 euro (Bert Anciaux, persbericht 09.01.2008)

'Jong geleerd is oud gedaan! Wie van kindsbeen af de cultuurmicrobe te pakken krijgt, blijft meestal een actieve cultuurparticipant en geeft dit ook door aan zijn kinderen. Daarom voert Vlaams minister van Cultuur en Jeugd Bert Anciaux (spirit) een vast museumtarief van 1 euro in voor alle kinderen en jongeren onder 26 jaar. De verlaging van het tarief is van toepassing op de grootste en bekendste musea van Vlaanderen. In Gent gaat het om het Design museum, het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (SMAK), het Museum voor Schone Kunsten (MSK), het Dr. Guislain Museum en het Museum voor Industriële Archeologie en Textiel (MIAT).

Deze opmerkelijke maatregel is verankerd in het nieuwe Erfgoeddecreet waarvan het voorontwerp door de Vlaamse regering werd goedgekeurd. Met het éénduidige 1 euro-tarief hoopt de minister niet alleen om de museumdrempel te verlagen en de bezoeken door de jeugd gevoelig op te drijven, maar ook om van kinderen en jongeren meer actieve, betrokken bezoekers te maken. De musea zullen immers in staat zijn deze doelgroep in kaart te brengen om er in hun beleid specifiek rekening mee te houden.

De tijd dat musea alleen aan stoffige schilderijen doet denken, is al lang voorbij. Het project 'AmuseeVous', waarmee jongeren met hun Rock Werchter-polsband gratis de musea kunnen bezoeken, bewijst dat een budgetvriendelijk jongerenparticipatiebeleid in de musea succes heeft. Omdat er tot op vandaag geen eenduidige prijzenpolitiek wordt gevoerd, is het moeilijk om de jonge van de andere museabezoekers te onderscheiden. Uit geïnterpreteerde bezoekerscijfers van de musea waarvoor de 1 euro-regel zou gelden, blijkt dat op de 2 miljoen bezoekers per jaar, er minstens 450.000 kinderen en jongeren jonger dan 26 jaar zijn. Dit is dus een kwart van de bezoeken. Deze cijfers tonen aan dat jongeren en kinderen de weg naar het museum al goed vinden. Maar het kan altijd beter.

De helft van de bezoekers onder 26 jaar bezoekt een museum in schoolverband. Naargelang het museum varieert het percentage van bezoekers aan jongerentarief ten aanzien van het totale aantal bezoekers tussen de 10% en 57%. De musea die het sterkst scoren bij jongeren en het grootste aandeel in het totale cijfer vertegenwoordigen, zijn niet toevallig diegenen die het best aansluiten bij het schoolse curriculum en de jaarlijkse schoolreizen, zoals het Gallo-Romeins Museum in Tongeren, Bokrijk en het In Flanders Fieldsmuseum in Ieper. Deze musea halen bij dit publiek meer dan de helft van hun bezoekers. Ook enkele minder evidente musea zoals het Modemuseum in Antwerpen, en Dr. Ghuislainmuseum in Gent trekken een jong publiek aan. Dat valt meestal te verklaren door een gericht kind- en jongerenvriendelijk beleid of een thema dat duidelijk aanslaat bij jongeren.

Op dit ogenblik zijn een groot aantal Vlaamse topmusea gratis of zo goed als gratis voor kinderen tot 12 jaar. Door de invoering van het jongerentarief breidt de doelgroep niet alleen uit tot de -18 jarigen (prijzen tussen 12 en 18 jaar variëren momenteel van gratis tot 10 euro), maar zelfs tot de -26-jarigen (ook hier variëren de prijzen momenteel tussen gratis en 10 euro). Het is nu de bedoeling dat de musea ingedeeld op het Vlaamse niveau eenzelfde prijsbeleid voor jongeren voeren. Het 1 euro-tarief is een maximum. Dit betekent dat gratis bezoek voor kleine kinderen of voor speciale acties uiteraard mogelijk blijft.

De 1 euro-toegangsprijs is zowel van toepassing voor individuele bezoeken als voor bezoeken in groeps- of klasverband; en dit zowel voor permanente als voor tijdelijke tentoonstelling. De regeling beperkt zich niet tot Vlaamse jeugd maar is van kracht voor álle kinderen en jongeren, ook vanuit het buitenland. De identiteitskaart geldt als enige controlemiddel.

Volgens Bert Anciaux is dit een regeling die financieel interessant is en die ook uitblinkt in duidelijkheid en eenvoud. De minister is ervan overtuigd dat jongeren of ouders met kinderen erdoor geprikkeld zullen worden en vaker een museum bezoeken. Bovendien kunnen heel wat scholen, kunsteducatieve organisaties en verenigingen, alsook individuele leerkrachten en opvoeders in hun programma niet alleen intenser met erfgoed kennis maken, maar in de musea ook inspiratie vinden voor tal van educatieve en creatieve trajecten. De frequente museumbezoeker krijgt door dit laagdrempelig tarief de kans meer musea en tentoonstellingen aan te doen, of zijn lievelingsmuseum vaker binnen te lopen.

“De drempel om een museum te bezoeken kan het makkelijkst op jonge leeftijd overwonnen worden en legt de basis voor een museumminnende toekomst. Tegelijkertijd moedigt deze maatregel de betrokken musea aan om extra inspanningen te leveren voor een kind- en jongerenvriendelijke werking” zegt minister Anciaux. Van de musea verwacht de minister een correcte en nauwkeurige monitoring van het aantal bezoeken en flankerende maatregelen zoals een uitgebalanceerd communicatie- en educatief beleid. “Musea moeten weer hip worden; het moet een plek zijn waar jongeren goed opgevangen worden en zich welkom voelen.” De minister zal deze actie dan ook blijvend promoten met partners als AmuséeVous, CJP en CultuurNet. Om de musea te compenseren voor hun inspanningen voorziet Anciaux jaarlijks 1 miljoen euro. Hij rekent op een terugverdieneffect: hij wil het jongerenbezoek echt spectaculair zien toenemen.

Met dit praktijkvoorbeeld wordt het pleidooi voor stevigere interculturele trajecten dat de minister op de ministerraden van Europese Unie en binnen de Raad van Europa reeds herhaaldelijk hield nog sterker onderbouwd. “Een cultuur van een gemeenschap leer je ook expliciet in de musea kennen. Ik hoop dat hiermee een duidelijke aanzet is gegeven voor een uniek prijzenbeleid binnen de hele Europese Unie” aldus de minister.

Daar de Vlaamse Gemeenschap voorlopig geen eigen musea heeft in Brussel zal Bert Anciaux een convenant met de federale overheid nastreven om deze 1 euro-regeling ook te realiseren in één of meer topmusea in de hoofdstad.'

Bert Anciaux
Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brusselse aangelegenheden
--------------------------------------------------------------------------------
Uit de uitgebreide lijst, hieronder de Gentse musea waar kinderen en jongeren onder de 26 jaar, vanaf 1 juli 2008 voor maximum 1 euro welkom zijn.

Design museum
Stedelijk museum voor Actuele Kunst (SMAK)
Museum voor Schone Kunsten (MSK)
Museum Dr. Guislain
Museum voor Industriële Archeologie en Textiel (Miat)